กล้วยไม้ฟาแลนนอปซิส

กล้วยไม้ ฟาแลน สีแดง-ชมพู
กล้วยไม้ ฟาแลน สีขาว
       Phalaenopsis / ˌfælɨnɒpsɪs / Blume (1825) ต่างประเทศจะรู้จักกันในชื่อ " Moth Orchid" ในการค้ามันมีชื่อย่อว่า Phal. กล้วยไม้สกุลฟาแลนเป็นกล้วยไม้ที่มีสายพันธุ์ประมาณ  60 สายพันธุ์ ฟาแลนเป็นหนึ่งในกล้วยไม้ที่นิยมมากที่สุดในการค้า มันถูกพัฒนาลูกผสมเปนจำนวนมาก กล้วยไม้ฟาแลนมีถิ่นกำเนิดไทย, ฟิลิปปินส์, มาเลเซีย, อินโดนีเซีย, ฯลฯ

       ชื่อสามัญหมายถึง "Phalaen[a]-like" และอาจจะมีการอ้างอิงถึงประเภทสกุลของ Phalaena ชื่อถูกตั้งขึ้นโดย Carl Linnaeus ซึ่งอยู่ในกลุ่มของผีเสื้อขนาดใหญ่ ดอกกล้วยไม้ฟาแลนบางชนิดมีลักษณะคล้ายกับผีเสื้อที่กำลังบิน ด้วยเหตุนี้ บางประเทศจึงเรียกฟาแลนว่า"กล้วยไม้ผีเสื้อ"

       กล้วยไม้ฟาแลนเป็นกล้วยไม้พื้นเมืองทั่วเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ จากภูเขาหิมาลัยไปยังเกาะของ Polillo ปาลาวัน และ Zamboanga del Norte ในเกาะมินดาเนาในฟิลิปปินส์ และตอนเหนือของออสเตรเลีย เกาะออร์คิดของไต้หวันตั้งชื่อตามพันธุ์นี้

       ส่วนใหญ่เป็นพืชอิงอาศัย มักอยู่ใต้ร่มเงา แต่ฟาแลนบางสายพันธุ์เป็นพวกที่เจริญเติบโตบนโขดหิน พบในป่าบางชนิด มันเจริญเติบโตในที่ลุ่มและชื้น ป้องกันแสงแดดโดยตรง กล้วยไม้สายพันธุ์อื่น ๆ ที่เจริญเติบโตได้ในสภาพแวดล้อมที่แห้งหรือเย็น กล้วยไม้สกุลฟาแลนสามารถปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อม

       กล้วยไม้สกุลฟาแลนจะไม่มีเหง้า แสดงให้เห็นถึงนิสัยการเจริญเติบโตแบบ Monopodial ใบหนา อวบ รูปไข่ เรียงสลับกัน ช่อดอกกล้วยไม้อาจมีดอกได้ถึง 10 ดอก หากมันสมบูรณ์แข็งแรงดี สามารถตัดดอกมาเก็บไว้ที่บ้านได้นานหลายสัปดาห์ หากดอกติดอยู่กับต้น จะอยู่ทนนาน 2-3 เดือน

การแบ่งประเภท

       กล้วยไม้สกุลฟาแลนสามารถแบ่งได้เป็น 2 กลุ่ม คือ

1. กลุ่มที่มีช่อดอกยาว (สูงสุดถึง 1 เมตรยาว) และมีดอกขนาดใหญ่ ดอกกล้วยไม้มักจะมีโทนสีขาว
2. กลุ่มที่มีลำต้นสั้นและโค้งมนเล็กน้อย ดอกมีขนาดเล็ก มีสีเด่นชัด